ماجرای غرق شدن مهاجران افغان در مرز ایران چیست؟

رسانه‌های محلی افغانستان در نیمه‌های اردیبهشت ماه مدعی شدند که تعدادی از مهاجران غیرقانونی افغان درصدد ورود به خاک جمهوری اسلامی بودند و توسط مرزبانان ایرانی مورد ضرب و شتم قرار گرفته و آن‌ها را وادار به عبور از رودخانه هری رود کرده‌اند.

به گزارش ایمنا، بر اساس گزارشات رسانه‌ها، شماری از مهاجران افغان در این رودخانه غرق شده و شماری دیگر نجات می‌یابند و از سرنوشت افراد دیگر خبری در دست نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران و مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور در واکنش به این اتفاقات، ادعاها مبنی بر بازداشت و شکنجه مهاجران غیرقانونی افغان در مرز ایران و افغانستان از سوی مرزبانان ایرانی را به شدت تکذیب و اعلام کرد: "چنین موضوعی در مرزهای مشترک ایران و افغانستان رخ نداده و صحت ندارد. "

اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان نیز در اولین واکنش خود با اعلام اینکه گزارش‌هایی درباره غرق شدن شماری از شهروندان خود در مرز ایران دریافت کرده است، از تشکیل یک هیئت حقیقت‌یاب ده نفره به ریاست محمد حمید طهماسبی، سرپرست فرماندهی نیروهای مسلح افغانستان برای بررسی این حادثه خبر داد.

اما در این میان، برخی از رسانه‌های معاند و مقامات آمریکایی این فرصت را غنیمت شمارده و به کمرنگ کردن روابط ایران و افغانستان پرداختند. از همین رو آلیس ولز، معاون وزارت خارجه آمریکا در امور آسیای جنوبی و مرکزی در توییتی مدعی شد که "رفتار بی‌رحمانه ایران و سو رفتار با مهاجران افغان وحشتناک است، آمریکا از انجام تحقیق در این باره حمایت می‌کند و کسانی که در سو رفتار مقصر شناخته شوند، باید پاسخگو باشند. "

مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا نیز مدعی شد که "از دیدن گزارش‌های هفته گذشته درباره آزار شکنجه و غرق کردن شهروندان افغانستان به وسیله مأموران مرزی ایران شوکه شدم، مهاجرانی که برای یافتن غذا و کار از مرز گذشته بودند. "

نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان هم خواستار تحقیقات همه‌جانبه و شفافیت کامل در این تحقیقات شد.

نهایتاً محسن بهاروند، معاون وزیر امور خارجه در امور حقوقی و بین‌المللی در رأس هیئتی بلند پایه از ایران با محمد حنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه افغانستان دیدار و گفت‌وگو کردند.

حنیف اتمر در دیدار با بهاروند مراحل مختلف تحقیقات هیئت افغانستانی در مورد حادثه غرق شدن شهروندان افغان و مدارک به دست آمده را مطرح کرد و خواهان توجه بیشتر دولت ایران به تحقیقات مشترک شد.

اتمر در این باره گفت که "هدف از این تحقیقات دریافت حقایق، رسیدگی قانونی به عاملان آن و اتخاذ تدابیر لازم است تا در آینده از وقوع چنین حوادث ناگواری که ممکن بر روابط دو کشور دوست و همسایه تأثیرگذار باشد، جلوگیری به عمل آید. "

محسن بهاروند نیز در این دیدار با ابراز تأسف در مورد وقوع این حادثه، آن را محکوم کرد. وی با اشاره به روابط برادرانه و حسنه دو ملت و دولت افزود که "این عمل به هیچ وجه برای مردم و دولت ایران قابل قبول نبوده و دولت متعهد است تا این حادثه را به طور مشترک با هیئت افغانستان تا تأمین عدالت بررسی و تعقیب کند. مدارکی که هیئت تحقیق از جانب افغانستان یافته‌، تسلیم وی شده و از مجاری مرتبط دولت خویش نیز تحقیق خواهد شد و نتایج آن به اطلاع طرف افغانستانی خواهد رسید. "

حال باید دید که سرانجام این اتفاق چه خواهد شد؟ غرق شدن شهروندان افغان در مرز مشترک، چه تأثیری بر روابط ایران و افغانستان خواهد گذاشت؟ آیا تشکیل هیئت تحقیق و تفحص از میان دو کشور باعث کشف واقعیت‌های این رویداد و رفع اختلافات خواهد شد؟

افغانستان برای تأمین امنیت مرزهای خود با ایران هیچ هزینه‌ای نمی‌کند

پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان در این باره معتقد است که اخبار ضد و نقیضی پیرامون کشته شدن برخی شهروندان افغان در مرز مشترک ایران و افغانستان منتشر شده که قضاوت‌ها را سخت کرده است.

به گفته وی افغان‌ها مدعی هستند که مهاجرانشان توسط مرزبانان ایران دستگیر شده و به اجبار از رودخانه عبور هری رود عبور کرده‌اند که منجر به غرق شدن تعدادی از آنها شده است، اما ایران انجام این عمل توسط مرزبانان را تکذیب کرد، از همین رو هیئت مشترکی برای تحقیق و تفحص در مورد این موضوع تشکیل شد که به نتیجه مطلوبی نرسید. در این بین برخی مدعی شدند اتفاقات رخ داده در مرز مشترک ایران و افغانستان، توطئه ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی است.

این کارشناس مسائل افغانستان عقیده دارد که ایران و افغانستان حدود ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند که این مرز از ترکمنستان شروع شده و تا مرز میلک ادامه می‌یابد.

ملازهی می‌گوید که این مرزها به شدت آسیب پذیر است، زیرا افغانستان برای تأمین امنیت مرزهای خود با ایران هیچ هزینه‌ای نمی‌کند. در حال حاضر فقر مطلق افغانستان را فراگرفته و از همین رو جوانان افغان برای کار مجبور به خروج از این کشور هستند. به دلیل شیوع بیماری کرونا، شرایط کنسولگری ایران برای پذیرش مهاجران افغان سخت‌تر شده و به همین دلیل سیل عظیمی از مهاجران به صورت غیر قانونی قصد ورود به ایران را دارند. به هیچ عنوان امکان مسدود سازی مرزهای میان ایران و افغانستان وجود نداشته و تنها راه حل برای جلوگیری از اتفاقات مشابه، کنترل دو کشور بر مرزهای مشترک است.

وی تصریح می‌کند: متأسفانه ایران در ابتدای این اتفاق، بنا را بر تکذیب گذاشت اما افغانستان بر وجود آن تاکید کرد. این اختلاف نظر میان دو کشور باعث سو استفاده رسانه‌های خارجی زبان شد. آنها در افکار عمومی ایران این موضوع را القا کردند که جمهوری اسلامی مقصر این اتفاق است. بهتر است هیئت مشترک ایران و افغانستان صادقانه به تحقیق و تفحص در این باره بپردازند.

روابط میان ایران و افغانستان همیشه با چالش رو به رو بوده است

نوذر شفیعی، کارشناس مسائل افغانستان نیز عقیده دارد که اختلافات میان دو کشور ایران و افغانستان بسیار زیاد است، اما اتفاق اخیر جز الگو رفتاری ایران نیست.

به گفته وی این اتفاق را می‌تواند توطئه‌ای از سوی آمریکا تلقی کرد. چنین اتفاقاتی در روابط میان کشورهای هم مرز طبیعی بوده و تنها باید از رخ داد مجدد آن جلوگیری کرد. تمرکز بیش از حد بر این موضوع می‌تواند پیامدهای منفی برای هردو کشور داشته باشد.

این کارشناس امور افغانستان می‌گوید که سفر تیم تحقیق و تفحص ایرانی به افغانستان برای پیگیری دقیق این موضوع، حرکتی ارزشمند بود؛ زیرا مبهم رها کردن این اتفاق باعث فعال شدن رسانه‌های شایعه ساز می‌شود. این اتفاق باید به طور دقیق توسط دو کشور بررسی شود.

به عقیده شفیعی ایران و افغانستان بر اساس جبر جغرافیایی خود ناچارند با چنین حوادثی رو به رو شوند.

به گفته وی بسیاری از افغان‌ها با ورود به ایران به رفاه رسیدند و بسیاری از ایرانی‌ها با ورود مهاجران افغان به به کشور با مشکلات زیادی رو به رو شدند؛ بنابراین رابطه میان ایران و افغانستان همیشه با چالش‌های زیادی رو به رو بوده است.

کد خبر 426351

منبع: ایمنا

کلیدواژه: افغانستان اتباع افغانستانی مرزبانان مرز افغانستان ايران و افغانستان پناهندگان افغانستان مهاجران افغان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق مشترک ایران و افغانستان شهروندان افغان مهاجران افغان تحقیق و تفحص افغان در مرز مرز مشترک رسانه ها رو به رو غرق شدن دو کشور مدعی شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۱۲۴۶۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ماجرای «میدان گازی آرش» در آستانه پیچیدگی؛ چه باید بکنیم؟

فرارو- میدان گازی آرش، یک میدان گاز طبیعی در شمال خلیج فارس با ۲۲۰ میلیارد متر مکعب گاز، همچنان محل مناقشه بین ایران، کویت و عربستان است. یکی از موانع اصلی حل و فصل مناقشه بین ایران و سایر مدعیان تملک بر این میدان گازی، شکست در تعیین مرز‌های مشترک دریایی است.

به گزارش فرارو، مقام‌های کشور تاکید دارند که ۴۰ درصد از این میدان گازی در آب‌های سرزمینی ایران و ۶۰ درصد در منطقه بی طرف تقسیم شده بین کویت و عربستان سعودی قرار دارد، اما درطرفین عربستانی و کویتی تاکید دارند که کل میدان گازی در منطقه بی طرف قرار دارد و ایران هیچ حقی بر آن ندارد.

اکنون در شرایطی که این معمای گازی حل نشده است، کویت و عربستان مناقصه توسعه میدان گازی آرش را برگزار کرده و مدعی شده اند در قالب این مناقصه به زودی به هدف برداشت روزانه ۸۰۰میلیون فوت مکعب گاز از این میدان خواهند رسید. درواقع کویت و عربستان معتقدند ایران در میدان گازی آرش سهمی ندارد و این دو کشور عربی باید نسبت به توسعه آن اقدام کنند.

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به تکرار ادعای یک‌ جانبه کویت درباره میدان گازی آرش در بیانیه پایانی سفر امیر کویت به مصر، ضمن مردود دانستن این ادعا گفت: «تکرار این ادعا‌های یک‌جانبه و بی اساس از سوی طرف کویتی مایه تأسف است. همانند قبل از طرف کویتی برای دستیابی به توافقی پایدار که مبتنی بر همکاری‌های دوستانه و منافع مشترک باشد، دعوت به عمل می‌آوریم.»

جواد اوجی، وزیر نفت ایران نیز بار‌ها بر اهمیت همکاری برای بهره برداری از این میدان گازی تاکید و اعلام کرده ایران آماده است ضمن گفتگو با مقام‌های کویت و عربستان به یک اجماع نظر برسد. محمد دهقان، معاون حقوقی رئیس جمهور نیز در متنی که مدتی پیش در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد نوشته است: «جمهوری اسلامی ایران تحت هیچ شرایطی از «حق مکتسبه» خود در میدان مشترک گازی آرش عقب‌نشینی نخواهد کرد. موضوع باید «با گفتگو» حل شود و «به‌هیچ‌وجه اجازه اقدام یک جانبه در برداشت از این میدان را نخواهیم داد.»

با این وجود از حدود یک سال پیش و به طور دقیق‌تر مرداد ماه سال گذشته عربستان و کویت بر سر آغاز پروژه توسعه میدان گازی آرش به توافق کامل رسیدند و مقامات شرکت نفت «خلیج کویت» و مسئولان شرکت نفت عربستان (آرامکو) در جلسه‌ای مشترک اعلام کردند که طبق یک جدول زمان‌بندی شده و مورد توافق، کار توسعه این میدان گازی را پیش خواهند برد. اکنون و با توجه به انتشار خبر‌هایی درباره تلاش‌های دو کشور برای توسعه میدان گازی از طریق مناقصه، پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که بهترین راهکار پیش روی ایران درباره میدان گازی آرش چیست و درموارد مشابه، حقوق بین الملل چه پیشنهاداتی را ارائه می‌کند؟ حسن مرادی، کارشناس حوزه حقوق انرژی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:

ماجرای میدان گازی آرش در آستانه پیچیدگی قرار دارد

حسن مرادی به فرارو گفت: «میدان گازی آرش که از سوی کشور‌های عرب منطقه به نام الدره شناخته می‌شود، در یک وضعیت بسیار ویژه و خاص قرار دارد. این میدان گازی به طور مشترک در آب‌های ایران، عربستان و کویت قرار دارد و در نتیجه هر سه کشور می‌توانند درباره مالکیت این میدان گازی، ادعا داشته باشند؛ بنابراین ابهام بزرگی مطرح است که کدام کشور بیشترین تملک را بر این میدان گازی دارند یا اساسا ظرفیت‌های برداشت از این میدان گازی از سوی هر کشور باید با چه درصد‌هایی مشخص شود. در وضعیتی که با چنین ابهامی رو به رو هستیم، ساده‌ترین و بدیهی‌ترین پاسخ در حقوق بین الملل، تعیین مرز‌ها و استفاده اشتراکی و مسالمت آمیز از این میدان گازی است. نه کویت و نه عربستان، در حوزه میادین گازی و نفتی کمبودی دارند یا به لحاظ اقتصادی حیاتشان به این یک میدان گازی وابسته شده است، بنابراین به نظر می‌رسد موضوع میدان گازی آرش شکل و شمایل سیاسی گرفته است و از حالت عادی خارج شده است.»

وی افزود: «معتقدم در این نوع موارد دیپلماسی بسیار کارساز است و باید جلساتی جدی و چند جانبه در این خصوص تشکیل شود. مهم نیست که این ملاقات‌ها و رایزنی‌ها قرار است تا چه زمانی به طول بینجامد، اما لازم است کشور‌های مدعی درباره میدان گازی آرش از گام اول یعنی کارشناسی میدان گازی تا استخراج را با یکدیگر حل کنند. وقتی دو کشور عربستان و کویت با یکدیگر متحد شده اند به این معناست که به زودی و در قالب قرارداد‌هایی با شرکت‌های خارجی وارد مرحله استخراج خواهند شد و دقیقا همین جا است که ماجرا پیچیده‌تر از قبل می‌شود. درواقع تا پیش از شروع همکاری با کمپانی خارجی، طرف حساب ایران کشور‌های مدعی بر مالکیت میدان گازی هستند، اما به محض انعقاد قرارداد، یا قراداد‌ها با شرکت‌های خارجی، طرفین دیگری نیز درباره میدان گازی آرش مدعی خواهند شد.»

به یک داور بی طرف بین المللی نیاز داریم

استاد حقوق اقتصاد و انرژی دانشگاه تهران در ادامه گفت: «به دلایل متعددی از جمله قریب الوقوع بودن حضور شرکت‌های خارجی در پروژه استخراج این میدان گازی، بسیار مهم است که مقامات ایرانی هر چه سریعتر، ضمن درک اهمیت این موضوع اقدامات دیپلماتیک را آغاز کرده و وارد گفتگو با طرفین شود. حتی می‌توان برای کاهش تنش‌های احتمالی از حضور یک ناظر خارجی در گفتگو‌ها استفاده کرد که داوری بی طرفانه را انجام دهد. در غیر این صورت احتمال افزایش تنش بین کشور‌های مذکور بسیار بالا است. به لحاظ قانونی ما territory water (قلمرو آبی) خود را داریم و Exclusive economic zone (منطقه اقتصادی ویژه) به وسعت ۲۰۰ مایل دریایی داریم که منطقه‌ای اقتصادی انحصاری و مختص ما است. افزون بر این‌ها ما آب‌های سرزمینی و سواحل خاص خود را داریم که همه این ها، قوانین و حقوق منحصر به خود را دارد. ما می‌توانیم برای احقاق حقوق خود به مجامع بین المللی شکایت کنیم یا کار را در سطح بالاتری پیگیری کنیم، اما مسئله این است که اصلا چرا باید چنین کاری انجام دهیم وقتی مسیر دیپلماسی و گفتگو باز است؟»

وی افزود: «بنابراین اگرچه به لحاظ حقوق بین المللی راه‌هایی برای داوری و احقاق حق ما وجود دارد و می‌توان این موضوع را این‌گونه حل کرد، اما راه دیپلماسی، یک راه استانداردتر و نزدیک‌تر است. اگر سه کشور به توافق برسند که یک کشور دیگر به عنوان طرفی که نافع نیست وارد عمل شود و این اختلاف را حل کند. سواحل دریا‌ها در هر کشور کنگره‌هایی دارد و نوک مخروط این کنگره ها، نسبت به انتهای مخروط متفاوت است. پدیده جدیدی در حقوق بین الملل دریا‌ها به وجود آمده و آن جزایر مصنوعی است. مثلا امارات متحده عربی جزایر مصنوعی ساخته است که بسیار عظیم هستند. این معنای افزایش سطوح خشکی و از بین بردن سطوح دریایی است، بنابراین دقت کنیم که هر اندازه سطوح خشکی پیش می‌رود، مرز‌های دریایی بین المللی تغییر می‌کند. حالا پرسش این است که آیا این جزایر مصنوعی مرجعیت یا موضوعیت دارند؟ این موارد را نیز در حقوق بین المللی دریا‌ها داریم که حل نشده باقی مانده. هدف از طرح این مثال این است که تاکید کنم داوری درباب مسائل مشابه تا چه حد دشوار است.»

این کارشناس حوزه انرژی گفت: «برای حل این موضوع در نهایت بهتر است از طریق مسالمت آمیز مشکل را حل کنیم. این روش شامل جلسات کارشناسی دقیق و حرفه‌ای و دعوت از مقام‌های حوزه انرژی کشور‌های مدعی در میدان گازی آرش است. حتی اگر قرار است از این سطح فراتر رفته و اقدام قانونی کنیم باید در نهایت مسالمت و بدون درگیری وارد عمل شویم. اما در این زمینه باید شتاب کنیم، چون زمان در حال از دست رفتن است.»